Merak, Bilgi, Dikkat
Merak, günümüzde her ne kadar bilgiye giden yolda ışık tutuyor olsa da dikkatimizi yolda tutmakta çok fazla zorlanıyoruz. Dört bir yandan bize saldıran ve dikkatimizi çekmeye çalışan kuvvet sayısı her geçen gün artıyor.
Merak, günümüzde her ne kadar bilgiye giden yolda ışık tutuyor olsa da dikkatimizi yolda tutmakta çok fazla zorlanıyoruz. Dört bir yandan bize saldıran ve dikkatimizi çekmeye çalışan kuvvet sayısı her geçen gün artıyor. Bize düşen ise bu kuvvet ordusundan uygun bir şekilde filtreleme yapmak ve doğru bilgiye erişmek. Merak ve dikkatin arasındaki dengesizlik insanların ilgi odaklarının dağılmasına yol açıyor. Yeni yetişen neslin bir şeye olan ilgisi git gide artarken, çoğunlukla kendilerini bu yolda kaybediyor ve farkında olmadan anlamsız ve kendileri dahil kimseye bir getirisi olmayan uğraşlarla zamanlarını harcamaya başlıyorlar. 2017 yılının istatistiklerine göre YouTube’da her ay 3.25 milyar saat video izleniyor, Reddit’te her ay 8 milyar sayfa görüntülenme oluyorsa, yeni neslin heveslerini yönlendirmek artık bütün internet toplumunun sorumluluğu haline gelmiştir. Sürekli büyüyen ve gelişen bilgi yığınının içindeki internet toplumu gücünü inanılmaz arttırmış, tamamen bağımsız yaşayan bireylerin hayatlarını yönlendirecek kadar ileri seviyelere ulaşmıştır. Bilgi kirliliğinin her yerde olduğu bu dünyada ebeveynlerin çocuklarının hayatlarında artık bir şeyleri kısıtlaması ve/veya engellemesi söz konusu bile değil.
İnternet toplumunun gelişmesi ve doğru yönde ilerlemesi aslında uzun zamandır bütün dünyanın bir problemi. Tek bir şahıs, devlet, organizasyon tarafından kontrol edilmesi imkansız olan bu toplumun gelişmesi tamamen bireylere bağlı. Ütopik gibi görünse de, bütün her şey aslında bireysel bazdaki gelişimlerle yönetilebilir hale geliyor. Üzerine çok fazla gizli planlar yapılmış gibi davranılan internet toplumu aslında demokratik bir toplum. Kısaca çoğunluğun ilgisi nerede birleşiyorsa para da oradan sağlanıyor ve oraya aktarılıyor. Yani bireylerin ilgisini yönlendirebildiğiniz konularda başarılı olamamanız işten bile değil.
Toplumun yapı taşı; bireysel davranışlar
Bir birey olarak durumu değerlendirdiğimizde, internet toplumunun temel taşlarından birisi olarak ilerlenecek yönü belirlemenin esasen bizim elimizde olduğunu fark ediyoruz. Aslında kişisel bazda yaptıklarımız, gelecekte toplum olarak yapacaklarımızın teminatı haline geliyor. Mahalle baskısının internete bile yayıldığı bu dönemde, gerçekten yalnız hareket edebildiğimizi unutuyor ve farkında olmadan, genel toplumsal tercihe uygun davranışlar sergilemeye başlıyoruz. Bu tehlikeli durumu düzeltmek ve hakikatte bir birey olduğumuzu hatırlamak birkaç seferlik okuma ve düşünme seansları ile mümkün. Kendi içimizde belirli konularda farkındalık yaratabildiğimizde, bir birey olduğumuzu ve aslında mahalle baskısını oluşturan etkenin de biz olduğumuzu fark ediyoruz. Bu farkındalığı elde etmenin yolu da yukarıda bahsettiğim merak ve dikkatin doğru yönlendirilmesinden geçiyor. Doğru bilgiyi edinmek için uğraştığımız sürece adım adım toplumu da şekillendirmiş oluyoruz. Aydınlığa arkasını dönüp karanlığa koşa koşa giden insanlığın yolunda bir mum yakabildiğimizde, karanlık yolları da aydınlatmış oluyoruz. Umut fakirin ekmeğidir misali, bu sürecin sonunda insanlığın bütün yollarını aydınlatabilme ihtimalimiz bile var. Peki kağıt üstünde her şey iyi güzel de, nasıl değişebiliriz?
Benim kullandığım, hayatımı şekillendiren yöntemler
Doğru bilgiye erişmenin ilk yöntemi herkesin bahsettiği dikkatimizi dağıtan şeylerden kurtulmak değil artık. Günümüzde bu yöntemin uygulanmasının imkansız olduğu kanısındayım. Bence ilk yapılması gereken ilgi alanlarına yönelik bilgiye erişmeye çalışmak ve dikkati doğru şeylerle dağıtmak. Yani bize fazla gelen bilgi kirliliğinden kurtulmak. Teknolojik cihazlarımızın bütün hayatımızı ele geçirdiği şu günlerde, bu cihazlardan bir saniye bile ayrı kalmak mümkün değil. Bu yüzden ilk olarak bu cihazların kullanımını düzeltmemiz gerekiyor.
Sosyal medya hesaplarında bir temizlik yapın. Artık “tweet”leri bile okunmayan hesapları, Facebook’ta arkadaşlıktan çıkarılamayan insanları (her ne kadar bana saçma gelse de arkadaş olarak bırakıp) takip etmeyi bırakmak şeklinde küçük adımlarla başlayın.
Serdar Kuzuloğlu’nun da dediği gibi, zihninizi ülke siyasetinden arıtın. Siyaset gibi duruma göre değişen bir konuyla aynı şartlarda değişerek yaşamamız mümkün değil. Bu yüzden haber sitelerinin sosyal medya hesaplarını takip etmeyi bırakın. İnternet toplumunda bu bilgilere her an istemsiz bir şekilde erişiyoruz zaten. Bunların yerine ilgi alanlarınıza yönelik yayınlar yapan kanalları takip etmeye başlayın.
Bol bol okuyun. Burada okumayı kitapla sınırlamanın en saçma şey olduğunu söylemek gerekiyor. Mühim olan kitap okumanız değil, kaliteli içerik okumanız. İnsanlık tarihinde, hiçbir dönemde bireyler, deneyimlerini ve bilgilerini paylaşmak için bu kadar çaba sarfetmemiştir. Bundan faydalanın. İlgi alanınıza uygun şekilde paylaşımlar yapan insanları takip edin. Açık fikirli olun ve merakınızı diğer insanların paylaşımlarıyla körükleyin. Bırakın dikkatinizi bu paylaşımları yapan insanlar dağıtsın.
Bilmiyorsanız, İngilizce öğrenin. Bunun eksikliğini henüz fark etmediyseniz, üstteki yöntemleri uyguladığınızda fark edeceksiniz.
Bir şeylere söylenmeyi, hayıflanmayı bırakıp değiştirmeye çalışın. Değiştirmeye gücünüzün yetmeyeceği şeylere söylenmeyi bırakıp, gücünüzün yettiklerini değiştirmeye çalışın.
İzleyin. Ancak kaliteli yayınları izleyin. Televizyon izlemeyi bırakın. Her ne kadar “belgesel” izliyor da olsanız, araya giren reklamlar, reklamları izlerken kanalı değiştirip başka şeylere bakmanız sizin dikkatinizi çok farklı noktalara sürükleyebiliyor. Unutmayın, televizyonda takip ettiğiniz her şey internette de mevcut. YouTube’un derinliklerinde illuminati, Arif’in Manchester’a attığı gol videolarından ziyade ilgi alanınıza yönelik videolara yönelin, bu tarz yayın yapan kanalları takip edin. YouTube’da zaman öldürmek ve kaybolmak çok basit, bu tuzağa düşmeyin.
Dinleyin. Eğer toplu taşıma kullanıyorsanız ve bu süreçte okuyamıyorsanız podcast (sadece sesli yayın) sizin için adeta bir nimet. Bildiğiniz dillerde yayın yapan podcast kanallarını bulun. Okumaya, izlemeye ve diğer insanlarla bilgi paylaşmaya fırsat bulamadığınız her durumda bir şeyler dinleyebilirsiniz. Elinizdeki akıllı telefonların nimetlerinden faydalanın.
Yazın. Ne olduğu önemli değil, bir şeyler yazın. Öğrendiklerinizi, duyduklarınızı, konuşamadıklarınızı, düşüncelerinizi yazın. Yazcıkça daha çok öğreneceksiniz.
Tanışın. Yeni insanlar bulun, hayatınıza farklı insanları katın. Sizin gibi kaliteli ve doğru bilginin peşinde olan insanları arayın. Bol bol sohbet edin, bu süreçte öğrendiklerinizi paylaşın.
Bunlardan birini veya birkaçını yaptıktan bir süre sonra farkedeceksiniz ki her gün maruz kaldığınız bilgi yığınının kalitesi artmış ve istemsiz olarak ilgi alanlarınızdaki bilgi birikiminde bir artış meydana gelmiş. İlgi alanınız her ne ise o alanda en iyisi olmak için bol bol çalışın. Zamanla farkedeceksiniz ki artık merakınız bu dünyadaki birçok şeyin önüne geçmiş, doğru bilgiye dikkatli bir şekilde ilerliyor hale gelmişsiniz. Bol bol merak etmeniz ve öğrendiklerinizi paylaşmanız dileğiyle..